Toksoplazmoza
Badanie na toksoplazmozę wchodzi w absolutny kanon badań, które
należy wykonać jeszcze przed ciążą. Wiele osób jest nosicielami choroby
wywoływanej przez pasożyty Toxoplasma gonidii, nic o tym nie wiedząc.
Jeśli zachoruje kobieta w ciąży , konsekwencje dla dziecka mogą być
tragiczne. Zostaje narażone na wystąpienie wad fizycznych i niedorozwoju
umysłowego.
Czym jest toksoplazmoza?
Toksoplazmoza to choroba wywoływana przez pierwotniaki
Toxoplasma gondii. Chorować mogą zarówno ludzie, jak i zwierzęta. Dane
mówią jasno, że zakażenie toksoplazmozą to jedno z najczęstszych
występujących i człowieka zakażeń pasożytniczych. Nie znaczy to jednak,
że chorują wszyscy. Większość zakażonych to nosiciele, którzy często nie
zdają sobie z tego sprawy.
Toksoplazmozę można podzielić ze względu na sposób zarażenia na:
Natomiast ze względu na występowanie objawów na:
- bezobjawową -ta występuje częściej
Objawy toksoplazmozy
U ludzi toksoplazmoza przebiega najczęściej bezobjawowo.
Zdarza się jednak, że można zaobserwować pewne jej symptomy, które nie są jednak charakterystyczne:
- powiększone węzły chłonne,
- objawy podobne do tych występujących podczas grypy.
Przy toksoplazmozie występuje także czasem zapalenie opon mózgowych, zapalenie mózgu.
Jak uniknąć zarażenia?
Jeżeli okazało się, że kobieta planująca ciąże nie przebyła
jeszcze toksoplazmozy (ani też nie przechodzi jej obecnie), należy
zwrócić szczególną uwagę na profilaktykę tej choroby.
W tym celu trzeba:
- wyeliminować z diety surowe mięso,
- wyeliminować z diety nieprzegotowane mleko,
- dokładnie myć ręce i wszelkie przyrządy kuchenne, które miały kontakt z surowym mięsem,
- dokładnie myć owoce i warzywa,
- unikać kontaktów z kotami. Jeśli w domu jest kot, warto wprowadzić kilka dodatkowych zasad:
- wyeliminować z diety kota surowe mięso,
- bardzo często zmieniać mu żwirek w kuwecie,
- wyparzać kuwetę podczas każdego czyszczenia,
- myć ręce po każdym kontakcie z kotem,
- nie wypuszczać go na zewnątrz.
Sposoby zarażenia
Jeśli chodzi o toksoplazmozę nabytą, można się nią zarazić
przede wszystkim, jedząc surowe lub niedogotowane mięso, a także
nieumyte owoce i warzywa oraz nieprzegotowane mleko. Oprócz tego chorobę
może na nas przenieść zarażony kot. Zarażenie następuje bowiem przez
kontakt z oocystami, które wydalają w kale właśnie te zwierzęta. Oocysty
stanowią źródło zakażenia przez 24 h od momentu wydalenia. Co powinno
wzbudzić podejrzenia w zachowaniu naszego zwierzaka? Takie symptomy, jak
biegunka, apatia, brak apetytu i gorączka. Jeśli zaobserwujemy podobne
objawy, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza i zbadać kota pod
kątem toksoplazmozy.
Dlaczego jest tak niebezpieczna dla kobiet w ciąży?
Drugi rodzaj toksoplazmozy wyróżniany ze względu na sposób
zarażenia - toksoplazmoza wrodzona - to powód dla którego ta choroba
jest tak niebezpieczna dla kobiet w ciąży. Jeśli zachoruje ciężarna,
płód może zarazić się przez łożysko. Jakie są tego konsekwencje? Widać
je niestety dopiero po urodzeniu dziecka (nawet 3-4 lata) i obejmują
uszkodzenia serca i nerek, mózgu, opóźnienie rozwoju umysłowego dziecka.
W 30% przypadków występuje charakterystyczna Triada Sabina-Pinkertona.
Obejmuje ona małogłowie i/lub wodogłowie, zapalenie siatkówki i
naczyniówki oraz zwapnienie śródmózgowe. Ryzyko zarażenia, podobnie jak
rozległość objawów, wzrasta wraz z zaawansowaniem ciąży. Zarażenie matki
w I trymestrze powoduje najczęściej poronienie, a jeśli ciąża zostanie
donoszona niestety śmierć noworodka. Prawdopodobieństwo zakażenia
dziecka przez łożysko wynosi wtedy około 20%. W II trymestrze rośnie
nawet do 50%, a w III od 60 do 90%.
Diagnostyka i leczenie
Przed zajściem w ciążę należy wykonać badanie, które pokaże
czy kobieta przebyła już toksoplazmozę czy nie. Bada się krew na
obecność przeciwciał i jeśli są w niej obecne, trzeba ustalić czy jest
to wynikiem przebytej choroby, czy obecnej jej inwazji. Jeśli okaże
się, że przyszła mama przeszła już toksoplazmozę - dziecko jest
bezpieczne. Jeżeli natomiast występowanie przeciwciał jest wynikiem
choroby rozgrywającej się w organizmie w momencie wykonywania badania,
wówczas rozpoczyna się leczenie. Niestety jest ono długotrwałe i trudne,
obejmuje przede wszystkim podawanie antybiotyków
Badania – dla dobra mamy i dziecka
Badania można wykonać na własną rękę jeszcze przed zajściem w
ciążę. Ich koszt to kilkadziesiąt złotych. Jeśli wykażą one, że
organizm jest uodporniony, to kobieta może być spokojna – w czasie ciąży
nie zarazi się pierwotniakiem. Jeśli natomiast okaże się, że przyszła
mama nie posiada antyciał, to w ciąży badania będą powtarzane – aby w
przypadku zarażenia podjąć odpowiednie leczenie.
Interpretacja wyników badań:
- IgG (-), IgM (-)
– taki wynik oznacza całkowity brak odporności i świadczy o tym, że
kobieta nie zetknęła się dotychczas z toksoplazmozą, a w razie zakażenia
zachoruje na jedną z postaci nabytych tej choroby. Jeśli wynik wystąpi u
ciężarnej kobiety, należy obowiązkowo powtarzać oznaczenie, aby jak
najszybciej podjąć leczenie.
- IgG (-), IgM (+) – należy odbyć kontrolę po upływie
trzech tygodni i jeśli wynik się powtórzy, oznacza to, że kobieta jest
seronegatywna i nie wymaga leczenia – zaleca się jednak kontrolę po
upływie trzech miesięcy.
- IgG (+), IgM (+) – wynik świadczy o tym, że kobieta
jest w trakcie inwazji pasożyta – należy natychmiast rozpocząć
leczenie. W przypadku braku objawów, badanie należy powtórzyć po upływie
trzech tygodni.
- IgG (+), IgM (-) – wynik świadczy o przebytym
zakażeniu i oznacza odporność; jeśli IgG jest bardzo podwyższone, po
upływie trzech tygodni należy powtórzyć badanie – jeśli poziom okaże się
taki sam, osoba nie wymaga leczenia ani dalszej kontroli – może być
spokojna.
Ciche niebezpieczeństwo
Toksoplazmoza u zwierząt i ludzi ma łagodny przebieg. Jej
objawy najczęściej przypominają przeziębienie i dlatego rzadko się ją
rozpoznaje. Jedynie więc badanie krwi może wykazać, czy badany pacjent
przeszedł chorobę. Analizy pokazują, że w naszej szerokości
geograficznej ok. 60-80% ludzi chorobę ma już za sobą. Ktoś, kto
przeszedł toksoplazmozę, nie może zarazić się po raz kolejny. Wynik
świadczący o przebytym zakażeniu i nabyciu odporności daje sygnał, że
przyszła mama nie wymaga leczenia ani wzmożonej kontroli.
Niebezpieczna
jest natomiast toksoplazmoza wrodzona – czyli zachorowanie dzieci
jeszcze w brzuchu mamy – w Polsce występuje u ok. 200-400 przypadków
rocznie. Choroba może powodować:
- zaatakować siatkówkę oka (powodując ślepotę),
- ciężko uszkodzić wątrobę,
- w pierwszych miesiącach ciąży prowadzić nawet do poronienia
Oczywiście najgroźniejsze są sytuacje, kiedy choroba z jakiś powodów
nie zostanie wykryta. Pamiętajmy jednak, że jej rozpoznanie nie jest
trudne i kosztowne, a – jeśli okaże się, że mama zachoruje w trakcie
ciąży – maluszka można skutecznie leczyć już podczas życia płodowego i
po jego urodzeniu.
źródło : http://www.ciazowy.pl/artykul,toksoplazmoza-koniecznie-zbadaj-sie-przed-ciaza,3477,1.html